Framemaat racefiets: zo kies je de juiste maat voor je nieuwe racefiets

Als je een racefiets wil kopen, is één van de eerste dingen waar je tegenaan loopt de framemaat. Veel mensen die hun eerste racefiets kopen, weten niet eens dat racefietsen er überhaupt in verschillende framematen zijn! Toch is het voor het comfort en de prestaties belangrijk om de juiste framehoogte te kiezen die bij jouw lichaam past. Welke factoren bepalen de framemaat  van jouw racefiets en hoe moet je je framemaat bepalen? In dit artikel gaan we er wat dieper op in, zodat je beter weet welke framemaat jij voor je racefiets  nodig hebt en je voor jouw koersfiets een passende keuze kunt maken!


Verschillende framematen voor racefietsen

Praat je met doorgewinterde wielrenners, dan zullen er verrassend veel zeggen dat ze ooit zijn begonnen op een fiets die eigenlijk veel te groot of te klein was. Pa’s racefiets die maar in de schuur stond. Of een tweedehands, gekocht zonder zich te beseffen dat er überhaupt verschillende maten racefietsen zijn, of zich er niet van bewust hoe belangrijk de juiste framemaat is. Óf zich daar wel van bewust, maar niet goed wetend hoe een racefiets framemaat bepalen nou precies werkt! 


Mensen zijn er in allerlei soorten en maten; als je erbij stilstaat zou het dus gek zijn als er maar één maat racefiets is waar iedereen op zou moeten fietsen. Maar met termen als ‘stack’, ‘reach’ en ‘standover’ kan het al snel ingewikkeld lijken. We leggen zonder poespas uit hoe je jouw racefiets framehoogte kunt meten.

Framemaat van je racefiets bepalen

Wil je een nieuwe racefiets kopen maar heb je er al één, dan lijkt het makkelijk om de framehoogte gewoon op te meten. De lengte van de ‘verticale’ buis, de zitbuis of zadelbuis genoemd, dat is de frame maat. Simpel toch? Zo ging het vroeger inderdaad, toen racefietsen nog van stalen buizen waren, met een ‘klassieke’ geometrie. Maar zelfs toen was het nog niet zo simpel als het lijkt. Waar vandaan je meet, dat was iedereen wel met elkaar eens; je meet vanaf het hart van het bottom bracket (trapas). Maar tót waar is een andere kwestie. Grofweg zijn er drie scholen: meten tot het midden van de bovenbuis, meten tot de bovenkant van de bovenbuis, of meten tot de bovenkant van de zadelbuis, waar de zadelpen het frame in gaat. Dat levert al gauw een verschil van 3 cm op. En het werd nóg ingewikkelder toen Giant met de introductie van de eerste Giant TCR de ‘compacte geometrie’ introduceerde. Deze ‘compacte’ koersfietsen hadden een naar achteren toe schuin aflopende bovenbuis, en zijn dus niet één op één met de klassieke framegeometrie te vergelijken.

Eigenlijk is het maar goed ook, dat Giant alles opschudde. De compacte geometrie levert een stijvere fiets op, en is dan ook de standaard voor zo’n beetje alle racefietsen geworden. Daarnaast was de oude manier van racefietsen meten eigenlijk maar misleidend: het zegt bijvoorbeeld niets over de lengte van het frame.


Hoe werkt een racefiets maat bepalen dan wél?

Met de introductie van de compacte geometrie (ook wel ‘sloping’ genoemd) zijn veel merken overgegaan op een S, M, L, et cetera indexering. Daarmee is het veel intuïtiever op te schatten welke maat racefiets je moet hebben; als je lang bent zul je wel een grote nodig hebben en vice versa. Maar dat neemt nog niet jouw individuele lichaamsverhoudingen en voorkeuren in overweging. Een aantal andere factoren die meewegen in je racefiets framemaat bepalen zijn de lengte van het frame, de hoogte, en de stack en de reach.


1. Wat is de lengte van het frame?

Zoals gezegd is ook de lengte van het frame van belang voor hoe je op de fiets zit. Vroeger, toen de bovenbuis van een koersfiets nog horizontaal was, mat je gewoon de lengte van die buis hart op hart. Nu de bovenbuis schuin loopt moet je die juist niet meten; een diagonale lijn is altijd langer, waardoor je een verkeerd beeld van de maten krijgt. Als jouw racefiets een schuin aflopende ‘sloping’ bovenbuis heeft, dan meet je de denkbeeldige “virtuele bovenbuis”: de horizontale afstand van het hart van de balhoofdbuis tot het hart van de zadelpen. 

2. Wat is de standover hoogte van je racefiets?

Als je, in verhouding tot je totale lichaamslengte, relatief lange benen hebt, dan kun je een iets groter frame kiezen in combinatie met een iets kortere stuurpen. Als je daarentegen relatief korte benen hebt, dan ben je met een langere stuurpen op een wat kleiner frame beter geholpen. Dat heeft te maken met de zogenaamde ‘standover’; je moet met de fiets tussen je benen met beide voeten op de grond kunnen staan zonder met je volle gewicht op je edele delen te hangen.

3. Wat is de stack van je racefiets?

Trek een denkbeeldige verticale lijn door je trapas recht omhoog, en loodrecht daarop een denkbeeldige horizontale lijn vanaf je balhoofd. De stack van de fiets is de verticale afstand van de bottom bracket tot waar hij de horizontale lijn van het balhoofd kruist. Een hogere stack resulteert in een meer rechtop zit.

4. Wat is de reach van je racefiets?

Trek een denkbeeldige verticale lijn door je trapas recht omhoog, en loodrecht daarop een denkbeeldige horizontale lijn vanaf je balhoofd. De reach van de fiets is de horizontale afstand van het balhoofd tot waar hij de verticale lijn van het bottom bracket kruist. Een hogere reach resulteert in een uitgestrektere, aerodynamische zit.

Een maat groter voor meer comfort?

Welke maat racefiets je kiest heeft veel invloed op je houding op de fiets. Op de juiste framemaat racefiets zit je gewoon het lekkerst. Conventionele wijsheid was vroeger om een maatje groter te nemen als je minder diep en meer rechtop op de fiets wilde zitten. Dat is nu achterhaald. Er zit door de compacte sloping geometrie een groter ‘gat’ tussen twee opeenvolgende framematen, waardoor de kans veel groter is dat een maatje groter gewoon niet de juiste maat racefiets voor je is. Daarnaast is een nieuwe racefiets van moderne materialen zoals aluminium of carbon sowieso stijver, wat de prestaties ten goede komt maar door sommige mensen als minder comfortabel ervaren kan worden. De geometrie en materiaaleigenschappen veranderen natuurlijk niet als je een andere maat kiest.


Endurance racefietsen voor lang en comfortabel fietsen

Wat moet je dan wél als je echt lang en ver fietst, óf het gewoon comfortabel vindt om iets meer rechtop op hun racefiets te zitten? Voor die categorie renners is nog niet zo lang geleden een speciale categorie racefietsen bedacht: endurance racefietsen. Een endurance bike is erop gericht het fietsen langer comfortabel te houden. De moderne materialen laten de ingenieurs van racefiets fabrikanten veel meer toe om bepaalde rijeigenschappen in het frame te bakken, door materiaaldiktes en buisprofielen te optimaliseren. Daarnaast heeft een typische endurance geometrie een hogere stack, een lager bottom bracket en een langere wielbasis. Als je vanuit jezelf niet super flexibel bent of je een racefiets soms te ‘zenuwachtig’ vindt rijden, kan dit een uitkomst bieden. Denk echter niet dat je voor een iets hoger stuur meteen een endurance racefiets nodig hebt; op een allround fiets kan het stuur ook altijd wat omhoog door middel van een andere stuurpen of spacers onder de stuurpen. Bekijk hier onze endurance racefietsen.

Hoe zit het met dames racefietsen?

Je kunt natuurlijk zelf bepalen of je een dames of heren racefiets koopt, maar het is wel fijn dat de optie er is. De framemaat voor een dames racefiets berekenen is in principe niet anders of moeilijker, maar vrouwen hebben door de bank genomen wel een iets andere fysiologie ten opzichte van mannen. Onderzoek suggereert dat iets meer dan 40% van de ‘toegewijde fietsers’ (gedefinieerd als fietsers die zichzelf met trots als zodanig zien en niet bang zijn voor verkeer of weersomstandigheden) vrouwen zijn. Dat is natuurlijk best een groot deel van de markt, waar fabrikanten graag op inspelen. Hoe ze dat doen verschilt wel per merk. De één pakt hun standaard uniseks (/heren) racefiets, verft hem roze en wikkelt een stuurlint met bloemenprint om het stuur. Dat kan je mooi of lelijk vinden, maar dat verandert eigenlijk niets aan hoe jij op de fiets zit; je comfort en je biomechanische efficiëntie.

Liv dames racefietsen

Liv, het vrouwen-specifieke zustermerk van Giant, doet het anders. Het merk Liv is opgericht door Bonnie Tu, die op dat moment CFO van Giant was, en is een merk vóór vrouwen, dóór vrouwen. Omdat dames verhoudingsgewijs langere benen en kortere armen hebben dan heren, is het frame van een Liv racefiets korter gebouwd dan dat van een equivalente Giant racefiets. In het geval van Liv is een specifieke racefiets voor vrouwen dus zeker geen marketing gimmick. En dat blijkt: Marianne Vos en Annemiek van Vleuten hebben talloze wedstrijden gewonnen op Liv racefietsen, en snowboardster Nicolien Sauerbreij en zeilster Marit Bouwmeester zijn ambassadeur van het merk. Bekijk hier alle Liv racefietsen.


Bikefitting bij World of Bikes Barendrecht

Wil je een racefiets kopen en er absoluut zeker van zijn dat je de juiste bike in de juiste maat hebt, dan kun je altijd bij ons in de winkel terecht. Je kunt hier naar hartenlust racefietsen testen en uitproberen met een proefrit. Daarnaast kunnen we een bikefitting doen en precies jouw framemaat racefiets berekenen. De lengte van je armen, benen en torso zijn allemaal van invloed op de fit en als die erg afwijken van het gemiddelde, dan kunnen een andere zadelpen, stuurpen, stuur en crank uitkomst bieden om je fietspassing te tunen.